Ερώτηση του ίδιου προς τον ίδιο το μεγάλο Γέροντα:

Σε παρακαλώ, Πάτερ, πες μου πως αποκτά κάποιος την ταπεινοφροσύνη ή την τέλεια προσευχή; Και τι να κάνει κανείς για να αποφύγει το ρεμβασμό; Επίσης πες μου αν είναι συμφέρον να διαβάζω Πατέρες.

Απόκριση

Την απόκτηση της ταπεινοφροσύνης, αδελφέ, τη δίδαξε ο Κύριος λέγοντας: «Μάθετε από μένα ότι είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά και θα βρείτε ανάπαυση στις ψυχές σας», [Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν] (Ματθ. 11, 29).

Αν λοιπόν θέλεις να αποκτήσεις «τέλεια ανάπαυση», μάθε τι υπέμεινε ο Κύριος και υπόμεινε και συ το ίδιο. Κόψε σε όλα το θέλημά σου, διότι ο ίδιος είπε: «Κατέβηκα από τον ουρανό για να κάνω το θέλημα του επουράνιου Πατέρα μου και όχι το δικό μου» [Καταβέβηκα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τὸ ἐμὸν, ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με] (Ιωάν. 6, 38).

Αυτή είναι η τέλεια ταπεινοφροσύνη, το να βαστάς ύβρεις και εξευτελισμούς και όλα όσα έπαθε ο Διδάσκαλος μας ο  ̓Ιησούς.

Προσευχή δε τέλεια είναι το να μιλάς στο Θεό χωρίς ρεμβασμούς, το να συγκεντρώνεις συγχρόνως όλους τους λογισμούς και τις αισθήσεις, απερίσπαστα. Και εκείνο που οδηγεί τον άνθρωπο σ’ αυτή την κατάσταση είναι το να πεθάνει για κάθε άνθρωπο και για τον κόσμο και για όλα όσα υπάρχουν σ ̓ αυτόν.

Τίποτε δε περισσότερο δεν έχεις χρέος να λες στο Θεό στην προσευχή σου, παρά μόνο τούτο: «Απάλλαξε με από τον πονηρό. Ας γίνει το θέλημά σου σε μένα» [Ρύσαι με από του πονηρού. Γενηθήτω το θέλημα σου εν εμοί]. Και να θεωρείς ότι νοερώς παρίστασαι μπροστά στο Θεό και ομιλείς προς Αυτόν.

Τότε βέβαια αξιολογείται και θεωρείται η προσευχή αληθινή προσευχή, όταν είναι απερίσπαστη από ρεμβασμούς και όταν παρατηρεί ο προσευχόμενος ότι ευφραίνεται ο νους του φωτιζόμενος εν Κυρίω. Αλλά το σημείο που δείχνει πως τον άγγιξε ο Κύριος είναι το ότι δεν ταράσσεται, έστω και αν όλος ο κόσμος τον πειράξει.

Αυτός που προσεύχεται με τελειότητα είναι εκείνος που είναι νεκρός για τον κόσμο και για την ανάπαυση που χαρίζει σ’ αυτόν η ικανοποίηση της φιλαυτίας του. Και αν επιμελείται να κάνει άριστα το έργο του για το Θεό, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ρεμβασμός, αλλά ζήλος και σπουδή, κατά το θέλημα του Θεού.

Και φυσικά είναι συμφέρον να διαβάζεις τους βίους των Πατέρων, διότι έτσι θα φωτιστεί ο νους σου με τη Χάρη του Κυρίου.

---

πηγή Βαρσανουφίου και Ιωάννου. Κείμενα διακριτικά και ησυχαστικά. (Ερωταποκρίσεις).
Τόμος Α΄ (1-218), Τόμος Β΄ (219-533), εκδ. 1996. Τόμος Γ΄ (534-841) εκδ. 1997.
Εκδόσεις Ετοιμασία, Ιεράς Μονής Προδρόμου, Καρέας.